Khởi động từ là một thiết bị quan trọng, được sử dụng rộng rãi trong hệ thống điều khiển điện trong công nghiệp và đời sống, thu hút sự quan tâm của nhiều người. Vậy nó có chức năng gì? Cấu tạo gồm các bộ phận nào? Nguyên lý và thông số cơ bản ra sao? Câu trả lời hoàn chỉnh sẽ có trong bài viết này, bạn hãy cùng mình khám phá nhé!
Khởi động từ là gì?
Khởi động từ hay còn gọi là contactor, công tắc tơ là 1 thiết bị quan trọng đối với hệ thống điện, tự động hóa. Nó là khí cụ điện áp, chức năng của nó là đóng ngắt mạch điện một cách thường xuyên.
Với thiết bị này, con người có thể điều khiển một cách dễ dàng mạch điện từ xa có phụ tải với điện áp có thể lên đến 500v và dòng lên đến 600A. Sự kết hợp của khởi động từ và các thiết bị điện mà chúng ta có thể bật tắt hệ thống đèn chiếu sáng, hệ thống nước tưới tiêu, vận hành động cơ hoặc các tụ bù thông qua nút nhấn, tự động…
Nếu thiết bị có 2 contactor thì được gọi là khởi động từ kép, có 1 contactor thì gọi là khởi động từ đơn.
Các công tắc tơ có thể đóng ngắt bằng khí nén, bằng hơi, bằng thủy lực. Nếu thiết bị đóng ngắt bằng điện từ thì được gọi là khởi động từ hoặc công tắc tơ điện từ.
Cấu tạo contactor
Một khởi động từ sẽ được phân chia thành 3 phần, đó là:
+ Nam châm điện: Chức năng của nó đó là tạo ra từ trường. Nó gồm: 1 lõi sắt, 1 lò xo để đẩy lõi nắp dịch chuyển về vị trí ban đầu, cuộn dây để tạo ra lực hút nam châm.
+ Hệ thống tiếp điểm: Được phân chia thành tiếp điểm chính và các tiếp điểm phụ. Nếu tiếp điểm chính lắp ở mạch điện động lực thì tiếp điểm phụ được lắp trong mạch điều khiển của công tắc tơ.
Tiếp điểm chính sẽ cho các dòng mạch lớn, chính đi qua. Thông thường tiếp điểm chính là tiếp điểm thường hở. Điều này có nghĩa là khi cấp nguồn điện vào mạch của khởi động từ, mạch sẽ bị hút lại và nó đóng lại.
Tiếp điểm phụ sẽ cho dòng mạch nhỏ hơn 5A đi qua. Người ta phân chia tiếp điểm phụ thành 2 loại: tiếp điểm thường hở và tiếp điểm thường đóng.
Tiếp điểm thường hở là khi ở trạng thái bình thường, cuộn dây nam châm trong trạng thái nghỉ, không làm việc, nó sẽ bị hở. Khi contactor có điện và làm việc, tiếp điểm này sẽ chuyển sang trạng thái đóng. Và hoạt động sẽ ngược lại đối với tiếp điểm thường đóng.
+ Hệ thống dập hồ quang: Do đóng ngắt liên tục, chuyển mạch thường xuyên làm xuất hiện các hồ quang gây mài mòn tiếp điểm hoặc thậm chí cháy. Hệ thống này sẽ làm dập tắt các hồ quang gây hại cho hệ thống.
Phân loại khởi động từ
Do nhu cầu của thị trường ngày càng cao nên để đáp ứng, các hãng sản xuất đã nghiên cứu và chế tạo nhiều loại khởi động từ khác nhau. Việc phân loại được các contactor sẽ giúp người mua dễ dàng tìm kiếm được loại phù hợp. Bạn có thể tham khảo cách phân chia như sau:
+ Theo hãng sản xuất: Công tắc tơ ABB, Shihlin khởi động từ CHINT, khởi động từ Mitsubishi – Nhật, contactor LS – Hàn, Schneider – Pháp, Panasonic, contactor FUJI – Nhật.
+ Theo số cực: Ta có contactor 1 pha, 2 pha, 3 pha và 4 pha.
+ Theo nguyên lý truyền động làm việc: Khởi động từ kiểu điện từ, kiểu thủy lực, kiểu khí, kiểu hơi, Trong đó, khởi động từ kiểu điện từ là thường gặp.
+ Theo kết cấu: Ta có contactor chuyên dùng ở nơi hạn chế chiều cao, dùng ở nơi hạn chế chiều rộng.
+ Theo cấp điện áp: Công tắc tơ hạ thế, công tắc tơ trung thế.
+ Theo dòng điện định mức: Khởi động từ loại 6A, 9A, 12A, 18A… hoặc khởi động từ loại 600A, 800A, 900A.
+ Theo dạng dòng điện: Bộ khởi động từ xoay chiều, bộ khởi động từ 1 chiều.
+ Theo chức năng chuyên dụng: Công tắc tơ chuyên dùng cho tụ bù, dùng cho motor…
+ Theo điện áp cuộn hút: Contactor 380v, 220v, 24v, 48v.
Các bạn có thể quan tâm cầu dao dạng khối MCCB tại: https://anmyelectric.com/cau-dao-dang-khoi-mccb
Ưu điểm của khởi động từ
Cũng giống như các thiết bị khác, công tắc tơ cũng có những ưu điểm nổi bật như:
+ Hoạt động ổn định, ít gặp sự cố, bền bỉ.
+ Khi đóng ngắt từ xa trong những hệ thống độc hại thì lớp có lớp vỏ để ngăn chặn hồ quang phóng ra bên ngoài sẽ đảm bảo an toàn cho người và vật xung quanh.
+ Thiết kế nhỏ gọn sẽ giúp giảm kích thước của thiết bị tối đa nên khách hàng có thể lắp đặt tại nhiều vị trí khác nhau và tận dụng các không gian chật hẹp, nơi mà cầu dao không thể lắp như tủ điện hoặc trên máy.
+ Trọng lượng thiết bị nhẹ.
+ Giá thành rẻ, dễ dàng tìm kiếm trên thị trường các địa điểm kinh doanh.
+ Thời gian để đóng cắt rất nhanh, ít tiêu tốn điện năng.
+ Những tiếp điểm chính, tiếp điểm phụ của contactor có thể chịu ăn mòn cao, chống mài mòn tốt.
Chính những ưu điểm như vậy mà thiết bị này được dùng trong các nhà máy lắp ráp linh kiện điện tử, sản xuất ô tô, cơ khí chế tạo, sản xuất thiết bị y tế, thực phẩm, nước giải khát…
Công tắc tơ Schneider – Pháp
Khởi động từ schneider là loại ta có thể dễ dàng bắt gặp trên thị trường, trong các nhà máy hay công trình. Xuất xứ của nó là Pháp- một trong những nước công nghiệp G7 nên về chất lượng thì chúng ta không cần phải bàn thêm.
Dòng sản phẩm tiêu biểu của công tắc tơ schneider là: LC1E
Model: LC1E0610Q5, LC1E0910Q5, LC1E3210Q5, LC1E250Q5, LC1E160Q5, LC1E95Q5…
Dòng chịu tải: Từ 6A- 300A
Điện áp điều khiển: 380V
Tần số: 50HZ
Tiếp điểm: 1NO, 1NC, 1NO+1NC,
Công suất động cơ: Từ 2.2 kW- 160kW
Cách lựa chọn Contactor
Mỗi một thiết bị thì sẽ có những yêu cầu và cách tính toán, lựa chọn công tắc tơ khác nhau.
Chọn contactor cho động cơ
Contactor sẽ giúp đóng ngắt dòng điện cung cấp cho động cơ một cách hiệu quả, chính xác. Do motor sẽ hoạt động với công suất lớn nên dòng điện đi qua sẽ cao hơn. Vì thế mà cần phải dẫn dòng điện đi qua các tiếp điểm bên trong của nó trước khi đến với động cơ. Bên cạnh đó, thiết bị này còn giúp động cơ khởi động 1 cách trực tiếp khi có dòng điện đi vào. Sự kết hợp rơ le nhiệt sẽ giúp bảo vệ khi có hiện tượng quá tải.
Việc lựa chọn khởi động từ đơn, kép cho động cơ luôn là vấn đề khiến nhiều người cảm thấy đau đầu.
Quý khách có thể hiểu đơn giản như: Động cơ đang sử dụng là động cơ 3 pha với công suất 7.5kW. Dòng điện định mức sẽ công suất nhân với 1.9 có kết quả là 14.25. Khởi động từ nên chọn phải có dòng điện định mức gấp 1.5 lần của 14.25 là 21A.
Ngoài ra, chúng ta cũng nên chú ý đến tiếp điểm phụ và điện áp cuộn hút.
Chọn contactor cho tụ bù
Trong quá trình làm việc, biến tần có công suất lớn hay tụ bù quá độ nên khi dòng điện công suất lớn đi vào sẽ khiến tụ bù bị hỏng. Giải pháp được đưa ra đó là kết nối công tắc tơ. Nó sẽ điều khiển tụ bù, đóng cắt dòng điện một cách linh hoạt, đóng ngắt theo các cấp phù hợp với tải vận hành.
Để có thể chọn được công tắc tơ cho tụ bù, khách hàng cần phải dựa trên thông số của dòng điện định mức tụ bù.
Ví dụ như: Bạn đang sử dụng tụ 3 pha có dòng điện định mức là 69.6A thì nên chọn contactor có có công suất lớn hơn 1.2 lần dòng điện định mức là khoảng 83.2A. Khách có thể cân nhắc loại LS 85A hoặc Mitsubishi 100A.
Do dòng điện mức càng cao thì giá thành của thiết bị càng cao, kích thước cũng lớn hơn nên khách hàng cần tính toán vị trí lắp cũng như chi phí trước khi lựa chọn.
Sau đó là lựa chọn điện áp cuộn hút. Trên thị trường có loại contactor 220v hoặc 380v nhưng dùng nhiều nhất vẫn là 220v.
Tuổi thọ và giá thành của công tắc tơ
+ Trước hết về tuổi thọ của khởi động từ: Một thiết bị chính hãng và chất lượng không chỉ mang lại tuổi thọ cao mà còn dễ dàng lắp đặt, ít hỏng hóc hoặc trục trặc. Ngoài ra, nó còn có thể liên kết chặt chẽ với các thiết bị khác, đảm bảo hoàn thành công việc đóng ngắt, an toàn. Trung bình một công tắc tơ sẽ có tuổi thọ từ 2-4 năm. Nếu khách hàng thường xuyên kiểm tra hệ thống, vệ sinh thiết bị sẽ tăng được tuổi thọ cho thiết bị .
Linh kiện, chi tiết bên trong của thiết bị rất quan trọng vì nó quyết định phần nhiều đến hiệu quả hoạt động cũng như độ bền.
+ Giá thành của các contactor ngày nay phù hợp với điều kiện kinh tế của hầu hết các khách hàng từ vài chục nghìn cho đến hàng triệu đồng. Tùy theo nhu cầu sử dụng mà khách hàng lựa chọn loại sao cho phù hợp:
+ Dùng cho hộ gia đình: Các khởi động từ sẽ có giá từ 80.000 đồng cho đến dưới 500.000 đồng.
+ Dùng cho các hệ thống cơ sở nhỏ: Thiết bị này sẽ có giá từ khoảng 600.000 đồng đến dưới 2 triệu.
+ Dùng cho hệ thống nhà máy lớn, tự động hóa chuyên nghiệp: Khởi động từ sẽ có giá dao động từ một, hai triệu đồng cho đến vài triệu đồng.
Khách hàng không nên đánh đồng việc giá thành rẻ là thiết bị không chất lượng. Điều chúng ta cần làm đó là tìm kiếm những sản phẩm phù hợp, chính hãng tại các địa chỉ phân phối uy tín.
Không cần phải đi đâu xa và liên hệ phức tạp, khách hàng chỉ cần nhấc điện thoại lên và gọi ngay cho AME Group qua số hotline: 0982.434.694 để được tư vấn, báo giá nhanh chóng, chính xác bạn nhé!
Khởi động từ là gì?
Khởi động từ hay còn gọi là contactor, công tắc tơ là 1 thiết bị quan trọng đối với hệ thống điện, tự động hóa. Nó là khí cụ điện áp, chức năng của nó là đóng ngắt mạch điện một cách thường xuyên.
Với thiết bị này, con người có thể điều khiển một cách dễ dàng mạch điện từ xa có phụ tải với điện áp có thể lên đến 500v và dòng lên đến 600A. Sự kết hợp của khởi động từ và các thiết bị điện mà chúng ta có thể bật tắt hệ thống đèn chiếu sáng, hệ thống nước tưới tiêu, vận hành động cơ hoặc các tụ bù thông qua nút nhấn, tự động…
Nếu thiết bị có 2 contactor thì được gọi là khởi động từ kép, có 1 contactor thì gọi là khởi động từ đơn.
Các công tắc tơ có thể đóng ngắt bằng khí nén, bằng hơi, bằng thủy lực. Nếu thiết bị đóng ngắt bằng điện từ thì được gọi là khởi động từ hoặc công tắc tơ điện từ.
Cấu tạo contactor
Một khởi động từ sẽ được phân chia thành 3 phần, đó là:
+ Nam châm điện: Chức năng của nó đó là tạo ra từ trường. Nó gồm: 1 lõi sắt, 1 lò xo để đẩy lõi nắp dịch chuyển về vị trí ban đầu, cuộn dây để tạo ra lực hút nam châm.
+ Hệ thống tiếp điểm: Được phân chia thành tiếp điểm chính và các tiếp điểm phụ. Nếu tiếp điểm chính lắp ở mạch điện động lực thì tiếp điểm phụ được lắp trong mạch điều khiển của công tắc tơ.
Tiếp điểm chính sẽ cho các dòng mạch lớn, chính đi qua. Thông thường tiếp điểm chính là tiếp điểm thường hở. Điều này có nghĩa là khi cấp nguồn điện vào mạch của khởi động từ, mạch sẽ bị hút lại và nó đóng lại.
Tiếp điểm phụ sẽ cho dòng mạch nhỏ hơn 5A đi qua. Người ta phân chia tiếp điểm phụ thành 2 loại: tiếp điểm thường hở và tiếp điểm thường đóng.
Tiếp điểm thường hở là khi ở trạng thái bình thường, cuộn dây nam châm trong trạng thái nghỉ, không làm việc, nó sẽ bị hở. Khi contactor có điện và làm việc, tiếp điểm này sẽ chuyển sang trạng thái đóng. Và hoạt động sẽ ngược lại đối với tiếp điểm thường đóng.
+ Hệ thống dập hồ quang: Do đóng ngắt liên tục, chuyển mạch thường xuyên làm xuất hiện các hồ quang gây mài mòn tiếp điểm hoặc thậm chí cháy. Hệ thống này sẽ làm dập tắt các hồ quang gây hại cho hệ thống.
Phân loại khởi động từ
Do nhu cầu của thị trường ngày càng cao nên để đáp ứng, các hãng sản xuất đã nghiên cứu và chế tạo nhiều loại khởi động từ khác nhau. Việc phân loại được các contactor sẽ giúp người mua dễ dàng tìm kiếm được loại phù hợp. Bạn có thể tham khảo cách phân chia như sau:
+ Theo hãng sản xuất: Công tắc tơ ABB, Shihlin khởi động từ CHINT, khởi động từ Mitsubishi – Nhật, contactor LS – Hàn, Schneider – Pháp, Panasonic, contactor FUJI – Nhật.
+ Theo số cực: Ta có contactor 1 pha, 2 pha, 3 pha và 4 pha.
+ Theo nguyên lý truyền động làm việc: Khởi động từ kiểu điện từ, kiểu thủy lực, kiểu khí, kiểu hơi, Trong đó, khởi động từ kiểu điện từ là thường gặp.
+ Theo kết cấu: Ta có contactor chuyên dùng ở nơi hạn chế chiều cao, dùng ở nơi hạn chế chiều rộng.
+ Theo cấp điện áp: Công tắc tơ hạ thế, công tắc tơ trung thế.
+ Theo dòng điện định mức: Khởi động từ loại 6A, 9A, 12A, 18A… hoặc khởi động từ loại 600A, 800A, 900A.
+ Theo dạng dòng điện: Bộ khởi động từ xoay chiều, bộ khởi động từ 1 chiều.
+ Theo chức năng chuyên dụng: Công tắc tơ chuyên dùng cho tụ bù, dùng cho motor…
+ Theo điện áp cuộn hút: Contactor 380v, 220v, 24v, 48v.
Các bạn có thể quan tâm cầu dao dạng khối MCCB tại: https://anmyelectric.com/cau-dao-dang-khoi-mccb
Ưu điểm của khởi động từ
Cũng giống như các thiết bị khác, công tắc tơ cũng có những ưu điểm nổi bật như:
+ Hoạt động ổn định, ít gặp sự cố, bền bỉ.
+ Khi đóng ngắt từ xa trong những hệ thống độc hại thì lớp có lớp vỏ để ngăn chặn hồ quang phóng ra bên ngoài sẽ đảm bảo an toàn cho người và vật xung quanh.
+ Thiết kế nhỏ gọn sẽ giúp giảm kích thước của thiết bị tối đa nên khách hàng có thể lắp đặt tại nhiều vị trí khác nhau và tận dụng các không gian chật hẹp, nơi mà cầu dao không thể lắp như tủ điện hoặc trên máy.
+ Trọng lượng thiết bị nhẹ.
+ Giá thành rẻ, dễ dàng tìm kiếm trên thị trường các địa điểm kinh doanh.
+ Thời gian để đóng cắt rất nhanh, ít tiêu tốn điện năng.
+ Những tiếp điểm chính, tiếp điểm phụ của contactor có thể chịu ăn mòn cao, chống mài mòn tốt.
Chính những ưu điểm như vậy mà thiết bị này được dùng trong các nhà máy lắp ráp linh kiện điện tử, sản xuất ô tô, cơ khí chế tạo, sản xuất thiết bị y tế, thực phẩm, nước giải khát…
Công tắc tơ Schneider – Pháp
Khởi động từ schneider là loại ta có thể dễ dàng bắt gặp trên thị trường, trong các nhà máy hay công trình. Xuất xứ của nó là Pháp- một trong những nước công nghiệp G7 nên về chất lượng thì chúng ta không cần phải bàn thêm.
Dòng sản phẩm tiêu biểu của công tắc tơ schneider là: LC1E
Model: LC1E0610Q5, LC1E0910Q5, LC1E3210Q5, LC1E250Q5, LC1E160Q5, LC1E95Q5…
Dòng chịu tải: Từ 6A- 300A
Điện áp điều khiển: 380V
Tần số: 50HZ
Tiếp điểm: 1NO, 1NC, 1NO+1NC,
Công suất động cơ: Từ 2.2 kW- 160kW
Cách lựa chọn Contactor
Mỗi một thiết bị thì sẽ có những yêu cầu và cách tính toán, lựa chọn công tắc tơ khác nhau.
Chọn contactor cho động cơ
Contactor sẽ giúp đóng ngắt dòng điện cung cấp cho động cơ một cách hiệu quả, chính xác. Do motor sẽ hoạt động với công suất lớn nên dòng điện đi qua sẽ cao hơn. Vì thế mà cần phải dẫn dòng điện đi qua các tiếp điểm bên trong của nó trước khi đến với động cơ. Bên cạnh đó, thiết bị này còn giúp động cơ khởi động 1 cách trực tiếp khi có dòng điện đi vào. Sự kết hợp rơ le nhiệt sẽ giúp bảo vệ khi có hiện tượng quá tải.
Việc lựa chọn khởi động từ đơn, kép cho động cơ luôn là vấn đề khiến nhiều người cảm thấy đau đầu.
Quý khách có thể hiểu đơn giản như: Động cơ đang sử dụng là động cơ 3 pha với công suất 7.5kW. Dòng điện định mức sẽ công suất nhân với 1.9 có kết quả là 14.25. Khởi động từ nên chọn phải có dòng điện định mức gấp 1.5 lần của 14.25 là 21A.
Ngoài ra, chúng ta cũng nên chú ý đến tiếp điểm phụ và điện áp cuộn hút.
Chọn contactor cho tụ bù
Trong quá trình làm việc, biến tần có công suất lớn hay tụ bù quá độ nên khi dòng điện công suất lớn đi vào sẽ khiến tụ bù bị hỏng. Giải pháp được đưa ra đó là kết nối công tắc tơ. Nó sẽ điều khiển tụ bù, đóng cắt dòng điện một cách linh hoạt, đóng ngắt theo các cấp phù hợp với tải vận hành.
Để có thể chọn được công tắc tơ cho tụ bù, khách hàng cần phải dựa trên thông số của dòng điện định mức tụ bù.
Ví dụ như: Bạn đang sử dụng tụ 3 pha có dòng điện định mức là 69.6A thì nên chọn contactor có có công suất lớn hơn 1.2 lần dòng điện định mức là khoảng 83.2A. Khách có thể cân nhắc loại LS 85A hoặc Mitsubishi 100A.
Do dòng điện mức càng cao thì giá thành của thiết bị càng cao, kích thước cũng lớn hơn nên khách hàng cần tính toán vị trí lắp cũng như chi phí trước khi lựa chọn.
Sau đó là lựa chọn điện áp cuộn hút. Trên thị trường có loại contactor 220v hoặc 380v nhưng dùng nhiều nhất vẫn là 220v.
Tuổi thọ và giá thành của công tắc tơ
+ Trước hết về tuổi thọ của khởi động từ: Một thiết bị chính hãng và chất lượng không chỉ mang lại tuổi thọ cao mà còn dễ dàng lắp đặt, ít hỏng hóc hoặc trục trặc. Ngoài ra, nó còn có thể liên kết chặt chẽ với các thiết bị khác, đảm bảo hoàn thành công việc đóng ngắt, an toàn. Trung bình một công tắc tơ sẽ có tuổi thọ từ 2-4 năm. Nếu khách hàng thường xuyên kiểm tra hệ thống, vệ sinh thiết bị sẽ tăng được tuổi thọ cho thiết bị .
Linh kiện, chi tiết bên trong của thiết bị rất quan trọng vì nó quyết định phần nhiều đến hiệu quả hoạt động cũng như độ bền.
+ Giá thành của các contactor ngày nay phù hợp với điều kiện kinh tế của hầu hết các khách hàng từ vài chục nghìn cho đến hàng triệu đồng. Tùy theo nhu cầu sử dụng mà khách hàng lựa chọn loại sao cho phù hợp:
+ Dùng cho hộ gia đình: Các khởi động từ sẽ có giá từ 80.000 đồng cho đến dưới 500.000 đồng.
+ Dùng cho các hệ thống cơ sở nhỏ: Thiết bị này sẽ có giá từ khoảng 600.000 đồng đến dưới 2 triệu.
+ Dùng cho hệ thống nhà máy lớn, tự động hóa chuyên nghiệp: Khởi động từ sẽ có giá dao động từ một, hai triệu đồng cho đến vài triệu đồng.
Khách hàng không nên đánh đồng việc giá thành rẻ là thiết bị không chất lượng. Điều chúng ta cần làm đó là tìm kiếm những sản phẩm phù hợp, chính hãng tại các địa chỉ phân phối uy tín.
Không cần phải đi đâu xa và liên hệ phức tạp, khách hàng chỉ cần nhấc điện thoại lên và gọi ngay cho AME Group qua số hotline: 0982.434.694 để được tư vấn, báo giá nhanh chóng, chính xác bạn nhé!