Đầu tư luôn đi kèm rủi ro
Đầu tư là một hoạt động luôn đi kèm với rủi ro như hình với bóng.
Mỗi khi ta phải suy nghĩ về một khoản đầu tư cố định, không sớm thì muộn, ta cũng phải tự hỏi bản thân rằng:
Rủi ro đi kèm với khoản đầu tư này là gì?
Đây là một môi trường mà sự chắc chắn về tương lai hoàn toàn là sản phẩm của trí tưởng tượng.
Nhưng tiếc rằng đây lại là sản phẩm đang được rao bán nhiều nhất cho tầng lớp những nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm đang bắt đầu tìm hiểu về thị trường.
Không khó để ta bắt gặp các khóa học đầu tư chứng khoán nhan nhản trên mạng hứa hẹn sẽ trao cho nhà đầu tư công thức đánh bại thị trường, các công cụ kỹ thuật luôn luôn đảm bảo sinh lời hoặc đơn giản là những lời phím hàng vớ vẩn của các trưởng phòng môi giới.
Trong đầu tư cũng như trong cuộc sống, không có gì mà nhà đầu tư có thể làm để mang lại cảm giác chắc chắn rằng kết quả cuối cùng cũng sẽ như những gì họ mong muốn.
Sự bất định trong tương lai sẽ luôn là một hằng số không bao giờ thay đổi và nhà đầu tư không còn lựa chọn nào khác ngoài việc phải học cách chấp nhận sự thật này.
Do đó, khi đã thấm nhuần được nguyên tắc này, nhà đầu tư thông minh cũng sẽ biết thêm được tín hiệu cảnh báo lừa đảo đáng tin cậy nhất trong đầu tư chính là điều ngược lại của sự thật trên - lời cam kết bảo đảm lợi nhuận trong tương lai.
Mỗi khi nghe thấy bốn chữ "cam kết lợi nhuận" từ một người nào đó đang thao thao bất tuyệt về một dự án đầu tư thì tốt hơn là bạn nên nắm chặt ví của mình.
Do tương lai luôn gắn liền với sự bất định, học cách đương đầu với sự bất định trong đầu tư là học cách tư duy theo xác suất một cách khách quan nhất.
Nói một cách khác, những nhà đầu tư nổi tiếng nhất trên thế giới về cơ bản là những người tư duy như những người chơi poker chuyên nghiệp.
Cách tiếp nhận thông tin mới hợp lý
Thomas Bayes là một mục sư người Anh sống vào đầu thế kỷ 18.
Với những người đã học chuyên sâu về xác suất thống kê hoặc là học máy machine learning, Bayes không phải là một cái tên xa lạ.
Ông là cha đẻ của định lý Bayes nổi tiếng ngày nay.
Trong quyển sách Signal To Noise nổi tiếng của Silvia, tác giả đã đưa ra một ví dụ hoàn hảo để mô tả về cách tư duy theo phong cách Bayesian.
Hãy giả định rằng có một người đàn ông vừa được ban cho sự sống trong một thế giới mà anh ta không hề có một tý kiến thức nào về nó.
Lần đầu tiên trong đời anh ta nhìn thấy mặt trời mọc, anh ta đã gào rú, hoảng loạn và tìm chỗ trốn khỏi ánh nắng của nó.
Anh không biết rằng hiện tượng mặt trời mọc này là bình thường hay chỉ là một sự điên loạn trong thế giới.
Tuy nhiên, ngày qua ngày anh ta nhìn thấy mặt trời mọc thì anh ta lại càng chắc chắn đây là hiện tượng bất biến chứ không phải ngẫu nhiên.
Ngày đầu tiên khi anh nhìn thấy mặt trời mọc, anh không hề chắc chắn rằng liệu ngày mai mặt trời sẽ lại tiếp tục được nhìn thấy.
Tuy nhiên, con số xác suất này sẽ càng tăng dần nhưng sẽ không bao giờ đạt đến mức 100 % với số ngày trong tương lai tiếp tục nhìn thấy mặt trời mọc.
Định lý của Bayes rất đơn giản khi ta đưa ra dự đoán về xác suất của một việc có thể xảy ra trong tương lai.
Nó là cả một quá trình không có hồi kết mà con số xác suất sẽ liên tục được cập nhật với mỗi lần dữ kiện mới được xuất hiện, buộc ta phải thay đổi dự đoán của mình.
Ta không bao giờ bắt đầu con số này với 0 % hoặc 100 % vì tư duy Bayesian sẽ không cho bạn có thể vỗ ngực phát biểu một cách chắc chắn rằng nó sẽ xảy ra hoặc là không bao giờ có thể xảy ra.
Tư duy theo kiểu Bayesian là một hệ thống liên tục tiến hóa với mỗi dữ liệu mới được cập nhật sẽ đưa dự đoán xác suất của ta ngày càng gần hơn với chân lý.
Định lý Bayes là một lời khẳng định rằng tất cả những gì ta biết về tương lai là một sự phỏng đoán dựa trên xác suất và con số này sẽ không bao giờ là cố định mà luôn luôn thay đổi theo thời gian.
Khi thông tin mới xuất hiện buộc ta phải cập nhật phỏng đoán của mình. Nói theo một cách châm biếm mà ta vẫn thường hay nghe, có một điều chắc chắn về tương lai là không có gì chắc chắn cả.
Tư duy Bayesian buộc ta phải thừa nhận rằng hiểu biết về thế giới của ta rất nông cạn và ta liên tục phải cập nhật thông tin với những hy vọng con số mà ta đưa ra ngày càng tiến gần đến sự chính xác, nhưng nó không bao giờ là 100 %.
Để làm được điều này, trước tiên ta phải thừa nhận với bản thân rằng ta không thực sự chắc chắn về bất kỳ điều gì trong tương lai để ngày càng tiến gần hơn đến chân lý.
Tư duy “open-mind” là cực kỳ cần thiết và thiên kiến xác nhận là một kẻ thù nguy hiểm cần phải được loại bỏ.
Một cách vô hình hay hữu ý, các tay chơi bài poker chuyên nghiệp cũng như các nhà đầu tư luôn vận dụng những gì tinh túy nhất của tư duy Bayesian cho công việc của mình.
Họ luôn luôn suy nghĩ về những sự kiện có thể xảy ra trong tương lai như những con số mang tính xác suất, liên tục cập nhật con số này với những dữ liệu mới theo thời gian thực và sẵn sàng cược thật lớn khi xác suất đang cực kỳ có lợi cho bản thân.
Giống như chơi bài poker, nhà đầu tư thông minh luôn sẵn sàng cược lớn khi tỷ lệ chiến thắng đang rất cao, mặc dù con số này chưa bao giờ đạt được mức 100 %.
Đầu tư giống với poker như thế nào?
>> Để biết đầu tư giống poker ra sao, xem bài viết tại đây: Đầu tư và poker.
Đầu tư là một hoạt động luôn đi kèm với rủi ro như hình với bóng.
Mỗi khi ta phải suy nghĩ về một khoản đầu tư cố định, không sớm thì muộn, ta cũng phải tự hỏi bản thân rằng:
Rủi ro đi kèm với khoản đầu tư này là gì?
Đây là một môi trường mà sự chắc chắn về tương lai hoàn toàn là sản phẩm của trí tưởng tượng.
Nhưng tiếc rằng đây lại là sản phẩm đang được rao bán nhiều nhất cho tầng lớp những nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm đang bắt đầu tìm hiểu về thị trường.
Không khó để ta bắt gặp các khóa học đầu tư chứng khoán nhan nhản trên mạng hứa hẹn sẽ trao cho nhà đầu tư công thức đánh bại thị trường, các công cụ kỹ thuật luôn luôn đảm bảo sinh lời hoặc đơn giản là những lời phím hàng vớ vẩn của các trưởng phòng môi giới.
Trong đầu tư cũng như trong cuộc sống, không có gì mà nhà đầu tư có thể làm để mang lại cảm giác chắc chắn rằng kết quả cuối cùng cũng sẽ như những gì họ mong muốn.
Sự bất định trong tương lai sẽ luôn là một hằng số không bao giờ thay đổi và nhà đầu tư không còn lựa chọn nào khác ngoài việc phải học cách chấp nhận sự thật này.
Do đó, khi đã thấm nhuần được nguyên tắc này, nhà đầu tư thông minh cũng sẽ biết thêm được tín hiệu cảnh báo lừa đảo đáng tin cậy nhất trong đầu tư chính là điều ngược lại của sự thật trên - lời cam kết bảo đảm lợi nhuận trong tương lai.
Mỗi khi nghe thấy bốn chữ "cam kết lợi nhuận" từ một người nào đó đang thao thao bất tuyệt về một dự án đầu tư thì tốt hơn là bạn nên nắm chặt ví của mình.
Do tương lai luôn gắn liền với sự bất định, học cách đương đầu với sự bất định trong đầu tư là học cách tư duy theo xác suất một cách khách quan nhất.
Nói một cách khác, những nhà đầu tư nổi tiếng nhất trên thế giới về cơ bản là những người tư duy như những người chơi poker chuyên nghiệp.
Cách tiếp nhận thông tin mới hợp lý
Thomas Bayes là một mục sư người Anh sống vào đầu thế kỷ 18.
Với những người đã học chuyên sâu về xác suất thống kê hoặc là học máy machine learning, Bayes không phải là một cái tên xa lạ.
Ông là cha đẻ của định lý Bayes nổi tiếng ngày nay.
Trong quyển sách Signal To Noise nổi tiếng của Silvia, tác giả đã đưa ra một ví dụ hoàn hảo để mô tả về cách tư duy theo phong cách Bayesian.
Hãy giả định rằng có một người đàn ông vừa được ban cho sự sống trong một thế giới mà anh ta không hề có một tý kiến thức nào về nó.
Lần đầu tiên trong đời anh ta nhìn thấy mặt trời mọc, anh ta đã gào rú, hoảng loạn và tìm chỗ trốn khỏi ánh nắng của nó.
Anh không biết rằng hiện tượng mặt trời mọc này là bình thường hay chỉ là một sự điên loạn trong thế giới.
Tuy nhiên, ngày qua ngày anh ta nhìn thấy mặt trời mọc thì anh ta lại càng chắc chắn đây là hiện tượng bất biến chứ không phải ngẫu nhiên.
Ngày đầu tiên khi anh nhìn thấy mặt trời mọc, anh không hề chắc chắn rằng liệu ngày mai mặt trời sẽ lại tiếp tục được nhìn thấy.
Tuy nhiên, con số xác suất này sẽ càng tăng dần nhưng sẽ không bao giờ đạt đến mức 100 % với số ngày trong tương lai tiếp tục nhìn thấy mặt trời mọc.
Định lý của Bayes rất đơn giản khi ta đưa ra dự đoán về xác suất của một việc có thể xảy ra trong tương lai.
Nó là cả một quá trình không có hồi kết mà con số xác suất sẽ liên tục được cập nhật với mỗi lần dữ kiện mới được xuất hiện, buộc ta phải thay đổi dự đoán của mình.
Ta không bao giờ bắt đầu con số này với 0 % hoặc 100 % vì tư duy Bayesian sẽ không cho bạn có thể vỗ ngực phát biểu một cách chắc chắn rằng nó sẽ xảy ra hoặc là không bao giờ có thể xảy ra.
Tư duy theo kiểu Bayesian là một hệ thống liên tục tiến hóa với mỗi dữ liệu mới được cập nhật sẽ đưa dự đoán xác suất của ta ngày càng gần hơn với chân lý.
Định lý Bayes là một lời khẳng định rằng tất cả những gì ta biết về tương lai là một sự phỏng đoán dựa trên xác suất và con số này sẽ không bao giờ là cố định mà luôn luôn thay đổi theo thời gian.
Khi thông tin mới xuất hiện buộc ta phải cập nhật phỏng đoán của mình. Nói theo một cách châm biếm mà ta vẫn thường hay nghe, có một điều chắc chắn về tương lai là không có gì chắc chắn cả.
Tư duy Bayesian buộc ta phải thừa nhận rằng hiểu biết về thế giới của ta rất nông cạn và ta liên tục phải cập nhật thông tin với những hy vọng con số mà ta đưa ra ngày càng tiến gần đến sự chính xác, nhưng nó không bao giờ là 100 %.
Để làm được điều này, trước tiên ta phải thừa nhận với bản thân rằng ta không thực sự chắc chắn về bất kỳ điều gì trong tương lai để ngày càng tiến gần hơn đến chân lý.
Tư duy “open-mind” là cực kỳ cần thiết và thiên kiến xác nhận là một kẻ thù nguy hiểm cần phải được loại bỏ.
Một cách vô hình hay hữu ý, các tay chơi bài poker chuyên nghiệp cũng như các nhà đầu tư luôn vận dụng những gì tinh túy nhất của tư duy Bayesian cho công việc của mình.
Họ luôn luôn suy nghĩ về những sự kiện có thể xảy ra trong tương lai như những con số mang tính xác suất, liên tục cập nhật con số này với những dữ liệu mới theo thời gian thực và sẵn sàng cược thật lớn khi xác suất đang cực kỳ có lợi cho bản thân.
Giống như chơi bài poker, nhà đầu tư thông minh luôn sẵn sàng cược lớn khi tỷ lệ chiến thắng đang rất cao, mặc dù con số này chưa bao giờ đạt được mức 100 %.
Đầu tư giống với poker như thế nào?
>> Để biết đầu tư giống poker ra sao, xem bài viết tại đây: Đầu tư và poker.